GST : జీఎస్టీ మార్పుల లాభాలు, నష్టాల లెక్క.. రాష్ట్రాలకు నిజంగా భారీ నష్టమేనా?
రాష్ట్రాలకు నిజంగా భారీ నష్టమేనా?
GST : దసరా, దీపావళి పండుగల ముందు కేంద్ర ప్రభుత్వం దేశ ప్రజలకు శుభవార్త అందించింది. జీఎస్టీలో భారీ మార్పులు చేస్తూ రెండు స్లాబ్‌లను తొలగించి, సామాన్య ప్రజలపై పన్నుల భారాన్ని తగ్గించింది. సెప్టెంబర్ 22 నుంచి కొత్త జీఎస్టీ స్లాబ్‌లు అమలులోకి రానున్నాయి. అయితే, ఈ మార్పుల వల్ల రాష్ట్రాలకు ఆదాయం తగ్గుతుందేమోనని ఆందోళనలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. దీనిపై కేంద్ర ప్రభుత్వం, ఆర్థిక నిపుణులు ఏమంటున్నారో వివరంగా తెలుసుకుందాం.
దేశంలో పరోక్ష పన్నుల వ్యవస్థలో కేంద్రం కీలకమైన మార్పులు చేసింది. ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ అధ్యక్షతన జరిగిన జీఎస్టీ కౌన్సిల్ సమావేశంలో ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నారు. నాలుగు పన్ను స్లాబ్‌లను (5, 12, 18, 28 శాతం) కేవలం రెండు స్లాబ్‌లకు (5, 18 శాతం) కుదించారు. దీని వల్ల నిత్యావసర వస్తువులతో పాటు చాలా వస్తువుల ధరలు తగ్గుతాయి. అయితే, ఈ నిర్ణయానికి ముందు పలు రాష్ట్రాలు తమ అభిప్రాయాలను వ్యక్తపరిచాయి, ఆదాయం తగ్గుతుందేమోనని ఆందోళన వ్యక్తం చేశాయి.
రాష్ట్రాల వాదన
జీఎస్టీ రేట్ల హేతుబద్ధీకరణ వల్ల రాష్ట్రాలకు ఆదాయం తగ్గే ప్రమాదం ఉందని చాలా రాష్ట్రాలు జీఎస్టీ కౌన్సిల్ సమావేశంలో తమ ఆందోళనను తెలిపాయి. ఉదాహరణకు, కర్ణాటకకు దాదాపు రూ. 15 వేల కోట్లు, తెలంగాణకు రూ. 7 వేల కోట్ల వరకు ఆదాయం తగ్గే అవకాశం ఉందని అంచనా వేశారు. పన్ను తగ్గడం వల్ల రాష్ట్రాల ఆదాయంపై తీవ్ర ప్రభావం పడుతుందని, ఇది అభివృద్ధి పనులకు ఆటంకం కలిగిస్తుందని వాదించాయి. అంతేకాకుండా, జీఎస్టీ సరళీకరణ వల్ల వచ్చే లాభం నేరుగా వినియోగదారులకు చేరాలని, వ్యాపార సంస్థలకు కాదని డిమాండ్ చేశాయి. రాష్ట్రాలకు ఆదాయం తగ్గినట్లయితే, కేంద్రం పరిహారం అందించాలని కూడా కోరాయి.
కేంద్ర ప్రభుత్వం, నిపుణుల స్పందన
రాష్ట్రాల ఆందోళనపై కేంద్ర ప్రభుత్వం స్పష్టత ఇచ్చింది. జీఎస్టీ రేట్లు తగ్గడం వల్ల దేశంలోని చిన్న, మధ్య తరహా పరిశ్రమలకు (MSME) ప్రోత్సాహం లభిస్తుందని, దీని ద్వారా వ్యాపార లావాదేవీలు పెరుగుతాయని కేంద్రం వివరించింది. ప్రజల కొనుగోలు శక్తి పెరిగి, అమ్మకాలు కూడా అధికమవుతాయి. దీని వల్ల ఆర్థిక వ్యవస్థ వేగంగా పుంజుకుంటుందని, ఫలితంగా రాష్ట్రాల ఆదాయంపై ఎలాంటి ప్రతికూల ప్రభావం ఉండదని తెలిపింది. ఆర్థిక నిపుణులు కూడా కేంద్రం వాదనకు మద్దతు ఇచ్చారు. జీఎస్టీ రేట్లు తగ్గించడం వల్ల వినియోగం పెరుగుతుందని, ఇది రాష్ట్రాల ఆదాయాన్ని తగ్గించదని ఆర్థిక నిపుణుడు ప్రొ. ఎస్.ఆర్. కేశవ్ అభిప్రాయపడ్డారు.
మొత్తం మీద, సెప్టెంబర్ 22 నుంచి కొత్త జీఎస్టీ రేట్లు అమలులోకి రానుండటంతో, దీనిపై లాభనష్టాల లెక్కలు జోరుగా సాగుతున్నాయి. అయితే, కేంద్రం, నిపుణుల అభిప్రాయం ప్రకారం, జీఎస్టీ మార్పుల వల్ల రాష్ట్రాలకు పెద్దగా నష్టం ఉండకపోవచ్చని, భవిష్యత్తులో ఆర్థిక వృద్ధికి ఇది దోహదపడుతుందని భావిస్తున్నారు.
