All About Fasting: ఉపవాసం అనేది కేవలం ఆహారం తీసుకోకుండా ఉండటం మాత్రమే కాదు, అది మనస్సును, శరీరాన్ని శుద్ధి చేసుకునే ఒక ఆధ్యాత్మిక సాధన. ముఖ్యంగా శ్రావణ సోమవారం వంటి పవిత్ర రోజులలో ఉపవాసం ఉండటం వల్ల శివుడి అనుగ్రహం లభిస్తుందని భక్తులు నమ్ముతారు. ఉపవాసం ఎలా ఉండాలి అనేదానికి కొన్ని సాధారణ నియమాలు ఇక్కడ ఉన్నాయి:
ఉపవాస నియమాలు, పద్ధతులు
ఉపవాసం ప్రారంభించే ముందు, మీరు ఎందుకు ఉపవాసం ఉంటున్నారు (ఉదాహరణకు, శ్రావణ సోమవారం శివుడిని ప్రసన్నం చేసుకోవడానికి) అనే సంకల్పాన్ని మనసులో దృఢంగా అనుకోవాలి. ఇది మీ ఉపవాసానికి ఒక నిర్దిష్ట ఉద్దేశ్యాన్ని ఇస్తుంది.
ఉపవాసంలో వివిధ పద్ధతులు ఉన్నాయి. మీ శరీర తత్వం, ఆరోగ్య పరిస్థితిని బట్టి మీరు ఏ పద్ధతిని ఎంచుకోవచ్చో చూద్దాం:
• పూర్తి ఉపవాసం (నిర్జల వ్రతం): ఇది చాలా కఠినమైనది. ఈ పద్ధతిలో రోజంతా ఆహారం, నీరు కూడా తీసుకోకుండా ఉంటారు. ఇది అందరికీ సాధ్యం కాదు, ఆరోగ్యం బాగా ఉన్నవారు మాత్రమే ప్రయత్నించాలి.
• పాక్షిక ఉపవాసం (ఫలాహారి ఉపవాసం): ఈ పద్ధతిలో ధాన్యాలు, ఉప్పు వంటివి తీసుకోకుండా, పండ్లు, పాలు, పెరుగు, నట్స్, సాబుదాన, సమక బియ్యం, బంగాళాదుంపలు వంటి వాటిని తీసుకోవచ్చు. ఉప్పు బదులు సైంధవ లవణం (Rock Salt) వాడవచ్చు. ఇది చాలామంది పాటించే పద్ధతి.
• ఏకభుక్తం: ఈ పద్ధతిలో ఒక పూట మాత్రమే ఆహారం తీసుకుంటారు. సాధారణంగా పగలు ఉపవాసం ఉండి, సాయంత్రం శివపూజ అనంతరం ఒకసారి మాత్రమే సాత్విక ఆహారం (ఉల్లి, వెల్లుల్లి లేని, మసాలాలు తక్కువగా ఉండే ఆహారం) తీసుకుంటారు.
• ద్రవాహారం: కొంతమంది పండ్లు, కూరగాయల రసాలు, కొబ్బరి నీరు, మజ్జిగ, నిమ్మరసం వంటి ద్రవాహారం మాత్రమే తీసుకుంటారు. ఇది శరీరాన్ని నిర్జలీకరణం కాకుండా కాపాడుతుంది.
3. పాటించాల్సిన నియమాలు:
• స్నానం: ఉపవాస రోజు ఉదయాన్నే తలస్నానం చేసి శుభ్రమైన దుస్తులు ధరించాలి.
• పూజ: మీ పూజామందిరంలో దేవుడిని పూజించడం, మంత్రాలు జపించడం, ఆధ్యాత్మిక పుస్తకాలు చదవడం లేదా వినడం వంటివి చేయాలి. శ్రావణ సోమవారం అయితే శివుడికి అభిషేకం చేసి పూజ చేయాలి.
• మానసిక నియంత్రణ: ఉపవాసం అంటే కేవలం ఆహారం మానేయడం కాదు. కోపం, అసూయ, చెడు ఆలోచనలు వంటి వాటిని కూడా నియంత్రించుకోవాలి. మనస్సును ప్రశాంతంగా ఉంచుకోవడానికి ప్రయత్నించాలి.
• శారీరక శ్రమ తగ్గించడం: ఉపవాసం ఉన్నప్పుడు శారీరక శ్రమను తగ్గించుకోవడం మంచిది, ముఖ్యంగా నిర్జల వ్రతం చేసేవారు.
• నిద్ర: పగటిపూట నిద్రపోకుండా ఉండటం మంచిది.
• సాత్విక ఆహారం: ఉపవాసం విరమించిన తర్వాత కూడా సాత్విక ఆహారాన్ని తీసుకోవాలి. వేయించిన, మసాలాలు ఎక్కువగా ఉండే ఆహారాలను నివారించాలి.
4. ఎవరు ఉపవాసం ఉండకూడదు?
• చిన్న పిల్లలు, వృద్ధులు
• గర్భిణీ స్త్రీలు, పాలిచ్చే తల్లులు
• దీర్ఘకాలిక వ్యాధులు ఉన్నవారు (ఉదా: మధుమేహం, గుండె జబ్బులు, కిడ్నీ సమస్యలు, రక్తపోటు వంటివి)
• బలహీనంగా ఉన్నవారు, రక్తహీనత ఉన్నవారు
5. ఉపవాసం విరమించడం:
• ఉపవాసం పూర్తి చేసిన తర్వాత, ఒకేసారి ఎక్కువ ఆహారం తీసుకోకూడదు.
• ముందుగా పండ్లు, పండ్ల రసాలు, లేదా తేలికపాటి ఆహారంతో ఉపవాసాన్ని విరమించాలి. ఆ తర్వాత క్రమంగా సాధారణ ఆహారానికి మారాలి.
ఉపవాసం ఉండే ముందు మీ ఆరోగ్య పరిస్థితిని బట్టి, అవసరమైతే వైద్యుడిని సంప్రదించడం మంచిది. ముఖ్యంగా మీకు ఏదైనా ఆరోగ్య సమస్యలు ఉంటే తప్పకుండా వైద్య సలహా తీసుకోండి. ఉపవాసం అనేది భక్తి, శ్రద్ధలతో కూడిన ఒక ఆధ్యాత్మిక అభ్యాసం, ఇది ఆరోగ్యానికి కూడా మేలు చేస్తుందని చాలామంది నమ్ముతారు.
