Tejashwi Yadav Defeat: తేజస్వీ యాదవ్ పరాజయం: మళ్లీ ఓటమి.. జంగిల్‌రాజ్ జ్ఞాపకాలు, నీతీశ్ బలం.. భవిష్యత్తు అంధకారంలో
జంగిల్‌రాజ్ జ్ఞాపకాలు, నీతీశ్ బలం.. భవిష్యత్తు అంధకారంలో
Tejashwi Yadav Defeat: బిహార్ అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో మహాగఠ్‌బంధన్ చతికిలపడి, ఎన్‌డీఏ మ్యాజిక్ ఫిగర్ దాటేసింది. ఆర్‌జేడీ యువ నేత తేజస్వీ యాదవ్‌కు మరోసారి ఘోర పరాజయం ఎదురైంది. 2015లో రాజకీయాల్లోకి అడుగుపెట్టి, దశాబ్దానికి పైగా శ్రమించినా ఫలితం దక్కలేదు. మొదట్లో నీతీశ్‌కుమార్‌తో కలిసి డిప్యూటీ సీఎంగా పనిచేసిన తేజస్వీ, తర్వాత ప్రతిపక్ష నేతగా కొనసాగారు. కానీ, ప్రతి ఎన్నికల్లోనూ ఓటమి తప్పలేదు. ఈసారి రాఘోపుర్ స్థానంలోనూ ఆధిక్యం కోల్పోయి, భవిష్యత్తు రాజకీయాలు సందిగ్ధంలో పడ్డాయి. ప్రధాని మోదీ, హోంమంత్రి అమిత్ షా'ల ప్రచారాలు, కుల రాజకీయాలు, నీతీశ్ బలం.. ఇవి తేజస్వీ పరాజయానికి కారణాలుగా చెప్పబడుతున్నాయి.
లాలూ యుగం జంగిల్‌రాజ్.. యువత గుర్తుంచుకుంది
తేజస్వీ తండ్రి లాలూ ప్రసాద్ యాదవ్ పాలనా కాలాన్ని ప్రత్యర్థులు 'జంగిల్‌రాజ్'గా పోలుస్తున్నారు. ఆ కాలంలో శాంతి-భద్రతలు పూర్తిగా క్షీణించి, దాడులు, వర్గపోరు, హత్యలు, హింసాత్మక ఘటనలతో బిహార్ వణికిపోయింది. ఈ ఎన్నికల్లో మోదీ, షాలు ఈ అంశాన్ని పదేపదే ప్రస్తావించారు. ఆ కాలం యువత ఇప్పుడు మధ్యవయసు వర్గంగా మారి, ప్రభావవంతులుగా మారారు. వారు తమ అనుభవాలను కుటుంబాల్లో పంచుకుని, యువతరానికి కూడా వాటి చేదు జ్ఞాపకాలను చెప్పారు. ఫలితంగా, ఎన్‌డీఏకు మద్దతు బలపడింది. మరోవైపు, తేజస్వీ సోదరుడు తేజ్ ప్రతాప్ యాదవ్ 'జేజేడీ' పేరుతో కొత్త పార్టీ ప్రారంభించడంతో, కొంతమంత ఓట్లు చీల్చిపోయాయి.
నీతీశ్‌కుమార్ బలమైన నాయకుడు.. ప్రజల మద్దతు
ఎన్‌డీఏలోని జేడీయూ నేత నీతీశ్‌కుమార్ 2005 నుంచి సీఎంగా (మధ్యలో కొద్దిసేపు జీతన్ రామ్ మాంఝీ సీఎంగా ఉన్నారు) కొనసాగుతున్నారు. ఆయన పాలనలో శాంతి-భద్రతలు మెరుగుపడ్డాయి. కొంతకాలం ఎన్‌డీఏ నుంచి వైదొలిగినా, మళ్లీ చేరడంపై ప్రజల నుంచి పెద్ద వ్యతిరేకత రాలేదు. అభివృద్ధిలో బిహార్ ముందంజలో ఉండటంతో, ప్రజలు మళ్లీ నీతీశ్ వైపు మొగ్గు చూపారు. 2024 లోక్‌సభ ఎన్నికల్లో భాజపాకు కేంద్రంలో అధికారం దక్కలేదు. దీంతో ఎన్‌డీఏలో జేడీయూ, తెలుగుదేశం 'కింగ్ మేకర్లు'గా మారాయి. కేంద్ర బడ్జెట్‌లో బిహార్‌కు ప్రాధాన్యత ఇవ్వడంతో, నిధుల ప్రవాహం పెరిగి సామాజిక కార్యక్రమాలు వేగవంతమయ్యాయి.
ఈబీసీల మద్దతు లేకపోవడం.. కుల రాజకీయాల పాత్ర
బిహార్ ఎన్నికల్లో కులాలు కీలకం. ఆర్‌జేడీకి సంప్రదాయకంగా యాదవ్-ముస్లిం ఓట్లు ఉన్నా, అత్యంత ముఖ్యమైన ఈబీసీలు (ఎకనామిక్‌లీ బ్యాక్‌వర్డ్ క్లాసెస్) నీతీశ్‌తోనే ఉన్నారు. కుర్మీ, కొయిరీ, కుశ్వాహా వంటి వర్గాలు సమీకృతమై ఎన్‌డీఏకు ఓటు వేశాయి. ఈ మద్దతు లేకపోవడం తేజస్వీకు పెద్ద దెబ్బ.
కాంగ్రెస్ పొత్తు లాభాలు లేకపోవడం
కాంగ్రెస్‌తో జట్టు పెట్టుకున్నా పెద్దగా లాభం లేదు. గతంలో కాంగ్రెస్‌కు అగ్రవర్ణాల మద్దతు ఉండేది. కానీ, ఈసారి ఆ వర్గాలు భాజపా వైపు మళ్లాయి. 1990ల నుంచే బిహార్‌లో కాంగ్రెస్ పట్టు కోల్పోయింది. గత అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లోనూ కాంగ్రెస్ ప్రభావం చూపలేకపోయింది. ఈ దఫా కూడా అదే జరిగింది.
చిన్న పార్టీల ప్రభావం.. తేజస్వీ ధీమాత్మకత
ఎన్‌డీఏలో లోక్‌జన్‌శక్తి పార్టీ, హిందుస్థానీ అవామ్ మోర్చా (ఎస్), రాష్ట్రీయ లోక్‌మోర్చా వంటి చిన్న పార్టీలు దళిత, ముస్లిం ఓట్లను బలోపేతం చేశాయి. మహాగఠ్‌బంధన్‌లోని చిన్న పార్టీలకు ఆదరణ లభించలేదు. తేజస్వీ గెలుపు ధీమాతో కూటమి పార్టీలను పట్టించుకోకుండా, 'తేజస్వీ ప్రమాణం' పేరుతో హామీలు గుప్పించారు. కానీ, వాటి అమలుకు నిధులు ఎక్కడి నుంచి వస్తాయని ప్రత్యర్థులు ప్రశ్నించారు. ప్రతి ఓటూ కీలకమైన ప్రజాస్వామ్యంలో ఈ ఏకపక్షపాతం తేజస్వీకు దెబ్బ తీసింది.
ఈ పరాజయంతో తేజస్వీ రాజకీయ భవిష్యత్తు మీద సందేహాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. మహాగఠ్‌బంధన్‌లో కొత్త వ్యూహాలు రూపొందించాల్సిన అవసరం ఎదుగుతోంది.
