Nag Panchami: నాగపంచమి హిందూ సంప్రదాయంలో నాగుపాములను పూజించే ఒక ముఖ్యమైన పండుగ. ఇది శ్రావణ మాసం (జూలై-ఆగస్టు) లో శుక్ల పక్ష పంచమి నాడు జరుపుకుంటారు. నాగుపాములను దేవతలుగా భావించి పూజించడం వెనుక అనేక నమ్మకాలు, పురాణ గాథలు ఉన్నాయి.
నాగపంచమి విశిష్టత :
1. సర్పదోష నివారణ: పాముకాటు నుండి రక్షణ పొందడానికి, సర్ప సంబంధిత దోషాలను తొలగించుకోవడానికి నాగపంచమి రోజున నాగులను పూజిస్తారు. పురాణాల ప్రకారం, ఈ రోజున పాములను పూజించడం ద్వారా ఆయురారోగ్యాలు, సుఖశాంతులు లభిస్తాయని నమ్ముతారు.
2. పురాణ నేపథ్యం:
o కృష్ణుడు మరియు కాళియుడు: బాలకృష్ణుడు యమునా నదిలో ఉన్న కాళియుడిని సంహరించి, నాగులకు హాని చేయవద్దని హెచ్చరించిన రోజు నాగపంచమి అని చెబుతారు. అప్పటి నుండి నాగులను పూజించడం ఆనవాయితీగా వస్తోంది.
o నాగలోకం: నాగులు పాతాళ లోకంలో నివసిస్తారని, వాటిని పూజించడం ద్వారా వాటి అనుగ్రహం పొందవచ్చని నమ్మకం. నాగులు సంపదకు, సంతానానికి ప్రతీకలు.
o శేషనాగుడు: విష్ణువు శేషనాగుడిపై శయనించడం, శివుడి మెడలో నాగులు ఉండటం వంటివి నాగదేవతల ప్రాముఖ్యతను తెలుపుతాయి.
3. సంతాన ప్రాప్తి: సంతానం లేనివారు నాగపంచమి రోజున నాగులను పూజించడం వల్ల సంతానం కలుగుతుందని నమ్ముతారు. రాహు-కేతు దోషాలు ఉన్నవారు ఈ రోజున పూజలు చేస్తే మంచిదని జ్యోతిష్య నిపుణులు చెబుతారు.
4. క్షేమకరం: నాగపంచమి రోజున నాగులను పూజించడం ద్వారా కుటుంబానికి, పంటలకు ఎటువంటి హాని జరగదని విశ్వాసం. ఈ రోజున నాగదేవతలకు పాలు, పసుపు, కుంకుమ, పువ్వులు సమర్పించి పూజిస్తారు.
నాగపంచమి రోజున పుట్టలలో పాలు పోయడం, నాగ ప్రతిమలను పూజించడం, వ్రతాలు ఆచరించడం వంటివి చేస్తారు. ఈ రోజున పొలాలను దున్నడం, పాములకు హాని కలిగించే పనులు చేయడం నిషిద్ధం.
నాగపంచమి ప్రాముఖ్యత:
1. సర్పదోష నివారణ: పాముకాటు నుండి రక్షణ పొందడానికి, సర్ప సంబంధిత దోషాలను తొలగించుకోవడానికి నాగపంచమి రోజున నాగులను పూజిస్తారు. ఈ రోజున నాగులను పూజిస్తే సర్వపాపాలు తొలగిపోతాయని, గ్రహదోషాలు నివారణ అవుతాయని, సకల శుభాలు కలుగుతాయని భక్తుల విశ్వాసం.
2. పురాణ నేపథ్యం:
o శివుడు, విష్ణువులకు అనుబంధం: నాగుపాములు శివునికి అలంకారాలుగా ఉంటాయి (శివుని మెడలో నాగుపాములు ఉంటాయి), శ్రీమహావిష్ణువు శేషపాన్పుపై పవళిస్తాడు. ఇది నాగుల ప్రాముఖ్యతను తెలియజేస్తుంది.
o కాళియ మర్దనం: బాలకృష్ణుడు యమునా నదిలో ఉన్న కాళియుడిని మర్దించి, లోకానికి క్షేమం చేకూర్చిన రోజు నాగపంచమి అని కొన్ని పురాణాలు చెబుతాయి.
3. సంతాన ప్రాప్తి: సంతానం లేనివారు నాగపంచమి రోజున నాగులను పూజించడం వల్ల సంతానం కలుగుతుందని నమ్ముతారు.
4. రాహు-కేతు దోష నివారణ: జ్యోతిష్యశాస్త్రం ప్రకారం, రాహు, కేతు దోషాలు ఉన్నవారు నాగపంచమి రోజున పుట్టలో పాలు పోయడం, నాగదేవతలకు పసుపు, కుంకుమలతో పూజలు చేయడం వల్ల మంచి ఫలితాలు పొందుతారు.
5. ఆచారాలు, పూజా విధానం:
o నాగపంచమి రోజున ప్రజలు నాగదేవతలను పూజిస్తారు. ఈ రోజున పుట్టలో పాలు పోయడం ఆనవాయితీ. అయితే, పాములకు పాలు మంచివి కావని గుర్తుంచుకోవాలి. ఉపవాసం ఉండటం, ఆలయాల్లో ప్రత్యేక పూజలు చేయడం కూడా ఆనవాయితీ. పాముకాటుకు గురైనవారు ఈ పండుగ రోజున ఆలయాలకు వెళ్లి పూజలు చేస్తే మంచిదని నమ్ముతారు. ఈ రోజున పొలాలను దున్నడం లేదా పాములకు హాని కలిగించే పనులు చేయడం నిషిద్ధం.