Vinayaka Chavithi Festival: వినాయక చవితి పండుగ ఎలా జరుపుకోవాలి?

Vinayaka Chavithi Festival: వినాయక చవితి అనేది హిందూ ధర్మంలో అత్యంత ముఖ్యమైన పండుగలలో ఒకటి. ఇది విఘ్నేశ్వరుడైన గణేశుని పుట్టినరోజు. దీనిని భాద్రపద మాసంలోని శుక్ల చతుర్థి రోజున జరుపుకుంటారు.

పండుగ చరిత్ర, పురాణ కథ

వినాయకుడి పుట్టుక గురించి పురాణాలలో అనేక కథలు ప్రచారంలో ఉన్నాయి. అత్యంత ప్రాచుర్యంలో ఉన్న కథ ప్రకారం, పార్వతీదేవి తన శరీరానికి నలుగు పెట్టుకున్న సుగంధ ద్రవ్యాలతో ఒక బాలుడిని సృష్టించి, అతనికి ప్రాణం పోస్తుంది. ఆ బాలుడిని తన గదికి కాపలాగా ఉంచి, ఎవరినీ లోపలికి రానివ్వవద్దని చెబుతుంది. ఆ సమయంలో శివుడు అక్కడికి వస్తాడు. బాలుడు శివుడిని లోపలికి రాకుండా అడ్డుకుంటాడు. దీంతో కోపోద్రిక్తుడైన శివుడు ఆ బాలుడి శిరస్సు ఖండిస్తాడు. ఈ విషయం తెలిసి పార్వతి తీవ్ర దుఃఖానికి గురవుతుంది. పార్వతిని శాంతింపజేయడానికి శివుడు తన గణాలను పంపి, ఉత్తరం వైపు తల పెట్టి పడుకున్న ఏనుగు తలను తీసుకొని రమ్మని ఆజ్ఞాపిస్తాడు. అలా తీసుకువచ్చిన ఏనుగు తలను బాలుడి మొండానికి అతికించి, తిరిగి ప్రాణం పోస్తాడు. ఆ బాలుడికి "గణపతి" అని పేరు పెట్టి, సమస్త లోకాలకు, గణాలకు అధిపతిగా నియమిస్తాడు. అందుకే వినాయకుడిని ఏ పనైనా మొదలుపెట్టే ముందు పూజిస్తారు.

వినాయక చవితి పండుగ జరుపుకునే విధానం

ఈ పండుగను దేశవ్యాప్తంగా పది రోజుల పాటు ఘనంగా జరుపుకుంటారు. ఇందులో ప్రధానంగా పాటించే పద్ధతులు:

విగ్రహ స్థాపన: పండుగ రోజున బంకమట్టితో చేసిన వినాయకుడి విగ్రహాన్ని ఇంట్లో లేదా పందిరిలో ప్రతిష్ఠిస్తారు. ఇది ప్రకృతితో మమేకం కావాలనే సందేశాన్ని ఇస్తుంది.

పూజా విధానం: వినాయక చవితి పూజలో 16 ఉపచారాలతో (షోడశోపచార పూజ) గణపతిని పూజిస్తారు. ఇది ఒక క్రమబద్ధమైన పూజా పద్ధతి.

ఏకవింశతి పత్ర పూజ: ఈ పూజలో 21 రకాల పత్రి (ఆకులు)తో వినాయకుడిని పూజిస్తారు. ఈ ఆకులలో ఔషధ గుణాలు ఉండటం వల్ల, ఇది ఆరోగ్యానికి కూడా మేలు చేస్తుందని నమ్మకం.

నైవేద్యాలు: వినాయకుడికి ఇష్టమైనవిగా భావించే మోదకాలు, ఉండ్రాళ్లు, లడ్డూలు, పాయసం వంటి పిండివంటలను నైవేద్యంగా సమర్పిస్తారు.

సామాజిక ఐక్యత: వినాయక చవితి పండుగను వీధుల్లో, పందిరిలో అందరూ కలిసి జరుపుకోవడం వల్ల ప్రజల మధ్య ఐక్యత, సోదరభావం పెరుగుతాయి.

నిమజ్జనం: పది రోజుల పూజల అనంతరం, వినాయకుడి విగ్రహాన్ని జలాశయాలలో నిమజ్జనం చేస్తారు. ఇది "రూపంలో ఉన్నది రూపం లేని దానిలోకి కలిసిపోతుంది" అనే తత్వాన్ని సూచిస్తుంది. పర్యావరణానికి హాని కలిగించకుండా, మట్టి విగ్రహాలను నిమజ్జనం చేయడం మంచిది.

వినాయక చవితి పండుగ కేవలం ఒక పూజా కార్యక్రమం మాత్రమే కాదు, ఇది ఆధ్యాత్మికత, సామాజిక ఐక్యత, పర్యావరణ స్పృహ, మరియు సంస్కృతిని ప్రతిబింబించే ఒక ముఖ్యమైన పండుగ.